Jochen Heytens en Annelies Vlaemynck van hotel, restaurant en feestzaal Shamrock in Tielt werken ondertussen al een jaar met een geregistreerd kassasysteem (GKS) en hielpen mee met de bevoegde overheden om enkele versterkende maatregelen uit te werken. “Het vereist een zekere mentaliteitswijziging. Voor de oudere generatie wordt het wennen.”
Al meer dan vijf jaar wordt er over de zogenaamde witte kassa’s gesproken, maar het systeem moet vanaf volgend jaar in elke horecazaak die minstens tien procent van zijn omzet uit voeding haalt, actief zijn. Begin dit jaar konden de betrokken horecazaken zich registreren op de website van de overheidsdienst Financiën.
Daarna kreeg de ondernemer in kwestie een deadline voorgeschoteld wanneer het GKS (geregistreerd kassasysteem) in dienst moet zijn. De eerste datum is daarbij 30 juni. Anderen hebben dan weer tijd tot 30 september of 31 december, maar de keuze van de data gebeurt willekeurig. Met de verspreiding van de data wil de overheid vermijden dat de kassaleveranciers in de problemen komen. Ondertussen zullen ambtenaren controles uitvoeren, maar nog niet bestraffend optreden. De sancties zullen pas plaatsvinden in 2016.
Met de geregistreerde kassa zouden ‘onofficiële inkomsten’ niet langer mogelijk zijn, want alhoewel weinigen het officieel willen gezegd hebben: de horeca in Vlaanderen kent een cultuur van zwart geld. Om die reden maakte de sector zich serieuze zorgen toen het plan op tafel lag. Maar is dat terecht en dreigen de doemscenario’s werkelijkheid te worden?
Annelies Vlaemynck van hotel, restaurant en feestzaal Shamrock in Tielt, dat al enkele decennia een gevestigde waarde is in de provincie, denkt niet dat het zo’n vaart zal lopen. Al ruim een jaar heeft ze het binnenkort verplichte systeem ingevoerd. “Jochen en ik wilden weten waaraan we ons mochten verwachten. Jochen heeft contact opgenomen met John Crombez, toenmalig staatssecretaris van fraudebestrijding, later werd dat Bart Tommelein.”
De witte kassa’s vallen overigens onder de bevoegdheid van het ministerie van Financiën, maar voor fraudebestrijding is de staatssecretaris verantwoordelijk. “We kregen de kans om met hen open kaart te spelen en hebben zelf aangestuurd op maatregelen. Een aantal daarvan worden nu ook gerealiseerd. We zijn heel tevreden over de samenwerking, ja.”
“De werking van zo’n witte kassa is in principe niet veel anders dan het vorige kassasysteem. Nu kunnen de werknemers zich registreren als ze beginnen en als hun dagtaak erop zit. Er wordt ook een gedetailleerd kasticket afgedrukt. Je kan nog fouten maken en bepaalde handelingen weer wissen, maar alles wordt geregistreerd.”
Maar is er toch ergens een achterpoortje? “Nee”, klinkt het resoluut. “Alles wordt bijgehouden. Je kan misschien een klant minder intikken, maar dat is het niet waard, integendeel.” Als de fiscus bij een controle immers terugkijkt op de afgelopen drie jaar, dan moet bijvoorbeeld het aantal bestelde cola’s toch overeenstemmen met hetgeen gekocht werd op de factuur van de drankenleverancier. “Het loont simpelweg de moeite niet meer. Je moet gek zijn om het nog te riskeren.”
Welke impact had de witte kassa? “Het was vooral een grote mentaliteitswijziging, ook bij het personeel en vooral voor de oudere generatie. De overuren worden nu meer opgevolgd. Om die te compenseren hebben we zelfs twee extra vaste kelners aanvaard. Sinds deze week is er ook iemand extra in dienst voor de boekhouding. Aanvankelijk vreesden we dat er werknemers zouden vertrekken, maar het besef is er dat het systeem overal wordt ingevoerd.”
“De kassa dwingt je wel de werking te herbekijken. Letten op de kleintjes, dus. Wat kan er anders? Er zijn zaken die we snel weer van tafel hebben geveegd, zoals een sluitingsuur bij trouwfeesten. Na vier uur ’s morgens rekenen de kelners per uur aan. Onze prijzen zijn ook licht gestegen, ja. Maar het is niet zo dat we dat echt gevoeld hebben aan het aantal klanten. Het is een kwestie van creatief te zijn. We hebben een witte kassa voor het hotel en restaurant en daarnaast ook één voor de feestzaal, waardoor we op een legitieme manier twee keer van het voordeeltarief kunnen gebruik maken dat de tijdsregistratie met zich meebrengt. Zo kunnen we 2.800 euro per kwartaal per kassa uitsparen. Het is leefbaar, ja, maar dan moet je zo efficiënt mogelijk werken en van de begeleidende maatregelen gebruik maken. Die zijn een goede zaak, maar het verlagen van de sociale lasten zou nog een extra duw in de rug zijn.”
Voor de leverancier van de kassasystemen is het dezer dagen alle hens aan dek. “Het is net een bom die ontploft is”, glimlacht Nic Opsomer, zaakvoerder van Opsomer bvba in Knokke en Tielt, dat kassa’s verdeelt in heel West- en Oost-Vlaanderen. “We merken dat er slechts een kleine fractie van de markt op tijd gereageerd heeft. Er was ook jarenlang een grote onzekerheid over de implementatie van het systeem. Velen wachten tot het laatste moment om de investering te doen. Wie vandaag een dergelijk systeem bestelt, kijkt tegen een wachttijd van 4 à 5 weken.”
“Van ons cliënteel is nog geen derde komen aankloppen. Een deel kreeg september of december als deadline, maar sommigen die eind juni doorkregen, durven ook wachten omdat de overheid nog niet meteen overgaat tot sancties. Het is afwachten hoe het in september zal verlopen, maar we verwachten ons aan een bijzonder druk eindejaar. De reacties die we horen binnen de horeca, zijn verdeeld. Opmerkelijk is dat het voor velen nog wat taboe is. Veel uitbaters hebben schrik om personeel te verliezen en durven er met hen nog niet over te spreken. In sommige horecazaken heb je immers ook mensen die heel gepassioneerd zijn, maar soms te weinig manager. Voortaan zal er veel meer berekend moeten worden hoe er winst kan gemaakt worden. Maar dat is dan weer een voordeel aan de kassa: dat je de beschikbare data kan gebruiken om de grootste kosten vast te leggen en zo efficiënter te werken.”
Bron: Bert Vanden Berghe – Krant van West-Vlaanderen