Verkoper van wind en zon

De Standaard – Rapport Vlaamse regering

Visie

Het energiebeleid was al te lang een dupespel. De coalitiepartners bedachten de Turteltaks, maar lieten de oorspronkelijke minister van Energie, Annemie Turtelboom (Open VLD), ermee spartelen. Turtelboom gaf haar SP.A-voorgangster de schuld, al werd met de taks ook haar eigen beleid gefinancierd. Achteraf bleek de Turteltaks niet alleen onwettelijk, ze was ook hoger dan nodig. Turtelboom zelf slaagde er nooit in het juk van de belasting van zich af te schudden. Het resultaat was een zuur en defensief ­beleid waaraan ze uiteindelijk ten onder ging. In april 2016 nam ze ontslag.

Met de komst van Bart Tommelein ­onderging het beleid een gedaante­verwisseling. Tommelein slaagde erin, meer met woorden dan met geld, om het draagvlak voor hernieuwbare energie weer op te bouwen, de Turteltaks omlaag te krijgen en een pad op te stellen dat Vlaanderen toch in de buurt zou moeten brengen van de Europese doelstellingen rond hernieuwbare energie. Hij deed dat zonder de biomassacentrales, waar­tegen zijn partij fulmineerde. Het is de vraag of dat lukt.

Daadkracht

Als ministers van Financiën mochten Turtelboom en Tommelein doen wat liberalen het liefst doen: een reeks belastingen – van de schenkings- tot de erfbelasting – hervormen en verlagen. De subsidies voor groene investeringen werden tot een minimum beperkt. De minister hoopte dat de aankondiging van een subsidieverlaging tot een toeloop zou leiden, maar kwam bedrogen uit.

Het voluntarisme van Tommelein had zijn beperkingen. Door zijn opstelling als handelsreiziger in groene energie herstelde het draagvlak weliswaar, maar dat betekende niet dat hij zijn doelstellingen haalde.

De grootste struikelsteen bleek de ­digitale meter. De minister bleek niet bevoegd te zijn om de terugdraaiende teller digitaal te simuleren en riskeerde daarmee eigenaars van zonnepanelen te bruuskeren. Het draagvlak opnieuw aantasten was het laatste wat hij wou. Uiteindelijk kwam het Vlaams Parlement met de oplossing.

Communicatie

Als iemand de mensen zonnepanelen kan aanpraten, dan wel Bart Tommelein. Hij was de ideale figuur om de doelstellingen voor hernieuwbare energie te verzoenen met de liberale afkeer van subsidies. Tommelein maakte duidelijk dat de toekomst aan de hernieuwbare energie is. Dat is zijn grote verdienste.