De Tijd – Erika Racquet I De Vlaamse regering hoopt tienduizenden gezinnen te overtuigen om te investeren in zonne-energie. De zonnekaart van alle daken moet daarbij helpen. Feilloos is ze niet, maar voor veel gebouwen levert de kaart een vrij betrouwbaar beeld op.
Klik hier om zelf een kijkje te nemen: Zonnekaart
Is het u al gelukt uw huis, het gemeentehuis of de school van uw kinderen te vinden op de zonnekaart die het Vlaams Energieagentschap (VEA) begin deze week lanceerde? De eerste dag probeerden 500.000 mensen dat, en dat was van het goede te veel. De onlinetoepassing verslikte zich in het succes. De jongste dagen ging het wel vlot.
Massa’s daken in Vlaanderen kleuren groen op de kaart: erg geschikt voor zonnepanelen en -boilers. Nochtans liggen die nog maar op een op de acht daken. Er lag eind vorig jaar een totaalvermogen van 2.339 megawatt aan zonne-energie op de Vlaamse daken. Tegen 2020 moet dat naar 3.900 MW gaan, dat komt neer op zowat 500 per jaar of zo’n 60.000 gemiddelde nieuwe installaties per jaar. In 2016 kwam er amper 110 MW bij, in het topjaar 2011 was dat 828 MW.
De zonnekaart die voor elk dak toont welke delen geschikt of zelfs ideaal zijn voor zonne-energie – samen met een berekening van de kostprijs, het rendement en de terugverdientijd – moet mensen over de drempel helpen. Enkele tests met de adressen van familie en vrienden leren dat de terugverdientijd voor zonnepanelen meestal tussen tien en twaalf jaar bedraagt.
Schaduw
Is de toepassing feilloos? Nee, dat zou alleen zo zijn als de overheid van huis tot huis vaststellingen had gedaan in elke straat in Vlaanderen. De zonnekaart is gebaseerd op het referentiebestand van alle ‘objecten’ op de Vlaamse bodem, dat in orde wordt gehouden door de gemeenten. Daarop worden de resultaten van een hoogtemeting gelegd, die in fasen gebeurde van 2013 tot 2015 door Vlaanderen te overvliegen met lasermeetapparatuur. Voor recentere gebouwen krijgt u dus geen resultaat. Kwam er een gebouw bij dat een schaduw werpt op uw dak die er vroeger niet was, dan staat dat evenmin op die beelden.
Uit luchtopnamen valt ook niet af te leiden of uw dak voldoende draagkracht heeft voor een installatie. Een stal met een goed georiënteerd dak kan groen kleuren, al is hij verre van stevig genoeg om een zonne-installatie te dragen.
Via de ‘veelgestelde vragen’ krijgt u toelichting als het voorstel voor uw pand afwijkt van de werkelijkheid. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat een binnenkoer foutief als een dak wordt gezien. Ook als uw gebouw volledig onder de bomen ligt, of als dakramen de ruimte voor panelen beperken, raakt de kaart in de war. Idem voor de correcte aflijning van dakranden.
Voor veel gebouwen levert de kaart, gekoppeld aan weerstatistieken, echter een vrij betrouwbaar beeld op. Vergeet niet door te klikken. Op het eerste beeld kleurt uw dak volledig groen als een voldoende groot deel ervan geschikt is. Pas na doorklikken krijgt u de kleuren per dakdeel te zien, en wordt bijvoorbeeld aangegeven dat het dakdeel gericht op het noorden ongeschikt is.
Beschouw het als een aanzet. Het is niet de bedoeling dat u de resultaten hanteert als een soort offerte of garantie. U kunt de berekening personaliseren en moet met het rapport alsnog installateurs aanspreken. Merk op dat de gehanteerde kostprijs van 1.400 euro per kWpiek – gebaseerd op recente reële facturen – inclusief plaatsing is, maar exclusief extra kosten om panelen op een plat dak in een helling te plaatsen.
Voorzichtig
De prijs is volgens marktwaarnemers voorzichtig ingeschat. Zeker bij groepsaankopen ligt die lager. Het gaat om de courante polykristallijne panelen. Wie ‘full black’ of hoogrenderende panelen wil, zal wat duurder uitkomen, waardoor de terugverdientijd verlengt.
Zowel het Vlaams Energieagentschap als een installateur moet zich voor het berekenen van rendement, besparing en terugverdientijd noodgedwongen baseren op de nu geldende prijzen, tarieven voor elektriciteit en gas, en premies – voor zonnestroom is er geen steun meer, voor zonneboilers nog wel. Het prosumententarief dat eigenaars van zonnepanelen betalen als vergoeding voor het gebruik van het net is dus verrekend.
De berekeningen bij de zonnekaart zijn gebaseerd op een levensduur van de zonnepanelen van 25 jaar. De kans is klein dat het kostenplaatje al die tijd hetzelfde blijft. De voorbereidende procedures lopen al om de tariefmethode voor de elektriciteitsfactuur te hervormen. Het doel is ze meer te baseren op de capaciteit van de installatie. Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) moest al eens de gemoederen bedaren: het kan wat hem betreft niet dat zonnepanelen opnieuw onrendabel worden.