Vlaanderen heeft een energieplan klaar om de Europese doelstellingen in 2030 te behalen. Het energieverbruik van gebouwen, de industrie en ons transport moet fors omlaag. Het aandeel hernieuwbare energie moet omhoog. Vlaams minister van Energie Bart Tommelein: “Dit is een ambitieus maar haalbaar en betaalbaar plan voor de toekomst. We stappen af van fossiele brandstoffen, maken onze gebouwen energie-efficiënt en stappen zoveel mogelijk over naar groene warmte, zonne- en windenergie.”
Met het Vlaams energieplan wil de Vlaamse regering tegen 2030 de energie-efficiëntie fors verbeteren, het aandeel hernieuwbare energie verhogen en onze energie-infrastructuur slimmer en flexibeler maken. Eind dit jaar wordt het Vlaamse plan voor de periode 2021-2030 geïntegreerd in een ‘Nationaal Energie- en Klimaatplan’ voor Europa.
Energie besparen blijft de eerste opdracht
De uitdagingen om onze woningen energie-efficiënter te maken zijn groot. Het Vlaams Energieplan bevat verschillende maatregelen om de energieprestaties van onze gebouwen te verbeteren.
Einde van de stookolieketel, geen aardgas meer bij nieuwe verkavelingen
In het interfederale energiepact staat dat de verkoop van stookolieketels vanaf 2035 verboden wordt. Vlaanderen wil echter sneller gaan en daarom zal vanaf 2021 stookolieketels bij nieuwbouw en bij ingrijpende energetische renovaties niet meer kunnen (via aanpassing van de EPB-regelgeving). Ze zal de federale regering ook vragen om ervoor te zorgen dat de verkoop sneller stopt.
Woningen in nieuwe verkavelingen krijgen geen aansluiting meer op aardgas, maar verwarmen met een warmtepomp of kunnen aansluiten op een warmtenet. Voor een warmtepompboiler krijg je vanaf volgend jaar een premie van 400 euro, die uitdooft in 2024. “We stappen af van fossiele brandstoffen om onze huizen te verwarmen”, zegt Vlaams minister van Energie Bart Tommelein.
Wie een woning verwerft, zorgt ervoor dat die binnen de vijf jaar aan minstens 3 van deze 6 maatregelen voldot: dak-, muur-, vloerisolatie, superisolerend glas, een condensatieketel van maximum 15 jaar oud en/of een hernieuwbare energieboiler (warmtepomp- of zonneboiler). De Vlaamse regering wil mensen zo aanmoedigen tijdig te investeren in hun huis of appartement. “Als je je woning energie-efficiënter maakt, heb je meer wooncomfort, verlaag je je energiefactuur en verhoog je de waarde van je woning”, aldus de minister.
Sommige woningen zijn er zo slecht aan toe dat afbreken en vervangen door nieuwbouw een betere optie is. Vlaanderen wil dat de federale regering daarom het BTW-tarief van 6% voor sloop en heropbouw uitbreidt naar alle Vlaamse stads- en dorpskernen, en zal mensen extra stimuleren met een Vlaamse slooppremie.
Industrie 10% energie-efficiënter in 2030
Na de woningen krijgen ook alle andere gebouwen op termijn een gebouwenpas. Wie een handels- of kantoorgebouw koopt of erft, krijgt vijf jaar de tijd om het gebouw energie-efficiënt te maken en zo nodig energetisch te renoveren.
De industriële sector moet tegen 2030 10% energie-efficiënter werken ten opzichte van 2020. Om dat te realiseren zal de Vlaamse overheid de energiebeleidsovereenkomsten (EBO’s) met de energie-intensieve industrie vernieuwen, en de
mini-EBO’s met sectororganisaties verder uitbouwen.
Vooral kleinere bedrijven vinden te weinig de weg naar energiebesparende maatregelen. De Vlaamse overheid zal inzetten op energiescans, ecologiepremies en ecologiesteun. Ze zal ook ESCO-bedrijven ondersteunen die investeren in de energiebesparende maatregelen bij andere bedrijven (derdepartijfinanciering) en KMO’s beter informeren, onder meer door best practices te delen.
Verdere groei hernieuwbare energie
Groene warmte, zon en wind blijven in de periode 2021-2030 de belangrijkste hernieuwbare energiebronnen.
Groene warmte: flexibele energie- en nettarieven voor warmtepompen
Groene warmte is de meest kostenefficiënte vorm van hernieuwbare energie. Vanaf 2021 moeten er jaarlijks 10.000 zonneboilers en 8.650 nieuwe warmtepompen bijkomen. Warmtepompen worden rendabeler via een groene taxshift van gas naar elektriciteit, en met flexibele energie- en nettarieven voor warmtepompen. We rekenen op een doorbraak van energie uit diepe aardwarmte, met 12 installaties tegen 2030. Warmtenetten blijven cruciaal om die groene warmte of restwarmte te transporteren.
Vlaanderen zal minder inzetten op energie uit biomassa. Deze vorm van hernieuwbare energie heeft hogere ondersteuning nodig en is niet altijd duurzaam. Verschillende bestaande projecten zijn straks tien jaar oud, wat betekent dat de ondersteuning in principe stopt. Bij afvalverbranding wordt een shift voorzien van groene stroom naar groene warmte via warmtenetten.
2 zonnepanelen per Vlaming, 20 windmolens per jaar
Elk jaar zal er 300 MW zonne-energie bijkomen, in 2030 komen we zo aan 6,7 GW geïnstalleerd vermogen. Op tien jaar tijd hebben we daarvoor ongeveer 12,6 miljoen extra zonnepanelen nodig, wat neerkomt op twee panelen per Vlaming. “Dat is zeker haalbaar want volgens de Zonnekaart liggen er nog maar op 5% van de geschikte daken zonnepanelen. Die komen ook niet per se op de mensen hun eigen daken, je kan net zo goed mee investeren in een zonneproject van een coöperatie of van je gemeente”, aldus Bart Tommelein. “Het is ook betaalbaar, want zonne-energie vraagt weinig ondersteuning en de productiekosten blijven dalen. Bovendien kan ons energienet deze groei makkelijk aan.”
Aangezien in Vlaanderen de beschikbare ruimte beperkt is, voorziet het nieuwe Energieplan tussen 2021 en 2030 een lagere groei dan vandaag. Tegen 2030 streven we naar 2 GW, of op tien jaar tijd een 200-tal extra windmolens. “Dat komt neer op een 20-tal windmolens per jaar, maar dat kunnen er net zo goed minder zijn. Windmolens worden steeds krachtiger waardoor we er minder nodig hebben om hetzelfde vermogen te halen”, legt de energieminister uit.
Bussen in stadskernen vanaf 2025 emissievrij
Tegen 2030 moeten alle nieuwe verkochte personenwagens koolstofarm zijn, waarvan minstens de helft emissievrij. Tegen dan moet een kwart van de bussen die nieuw aangekocht worden koolstofarm zijn, net als minstens 5% van de zware vrachtwagens en minstens 30% van de bestelwagens. Bussen die in stadskernen rijden zijn vanaf 2025 emissievrij.
De overstap naar hernieuwbare energie betekent dat we meer flexibiliteit en slimmere energienetten nodig hebben. Bedrijven en gezinnen worden gestimuleerd om minder energie te verbruiken op piekmomenten en hun verbruik af te stemmen op momenten van overproductie. Er komt een duidelijk regelgevend kader voor batterijen en initiatieven voor opslag op lange termijn.
“Dit is een ambitieus maar haalbaar en betaalbaar Energieplan voor de toekomst. We stappen af van fossiele brandstoffen, maken onze gebouwen energie-efficiënt en stappen zoveel mogelijk over naar groene warmte, zonne- en windenergie”, besluit Bart Tommelein.
Het volledige plan vind je hier: [bsk-pdf-manager-pdf id=”217″]
