De Vlaamse regering heeft op de laatste ministerraad van 2017, op initiatief van Bart Tommelein, Liesbeth Homans, Joke Schauvliege en Philippe Muyters beslist om wonen boven winkels extra te ondersteunen. ‘Deze beslissing nemen we om leegstand tegen te gaan en kadert in de vereenvoudiging van de fiscaliteit,’ aldus Vlaams minister van Financiën en Begroting Bart Tommelein.
Eén van de meest hinderlijke elementen in het straatbeeld en voor de aantrekkelijkheid van een winkelcentrum is ongetwijfeld leegstand. In België staat ongeveer tien procent van de winkelpanden leeg, dat is bijna een verdubbeling tegenover 2009. In Oostende gaat het over 200 panden, in Gent over een kleine 500, in Antwerpen loopt het aantal zelfs op tot 1.400. Als enkele panden leeg staan kan dit ook al snel voor een sneeuwbaleffect zorgen. De verwaarloosde indruk leidt er soms toe dat de rest van de buurt mee verloedert.
Vandaag kan je in Vlaanderen drie jaar vrijstelling van de onroerende voorheffing krijgen als je een leegstaande winkel ombouwt tot woning. Jaarlijks zijn er slechts 30-40 aanvragen. De maatregel mist zijn doel omdat de voorwaarden te streng zijn: minstens 50% van de oppervlakte moet uit winkel bestaan. Panden waarbij enkel het gelijkvloers als winkel wordt gebruikt en het gebouw uit 3 of meer bouwlagen bestond vallen uit de boot.
Extra stimulans
De Vlaamse regering besliste op de laatste ministerraad van 2017 om de strenge voorwaarden af te schaffen en een volledige vrijstelling op de onroerende voorheffing toe te kennen voor vijf jaar als
- je een woning creëert boven een winkel in kernwinkelgebied;
- je een leegstaande winkel in winkelarm gebied ombouwt tot woning
Bart Tommelein die in september van 2017 reeds pleitte voor een versoepeling reageert tevreden: ‘Wetgeving waar geen gebruik van gemaakt wordt, kan je best afschaffen of aanpassen. Aangezien leegstand van winkelpanden nog steeds toeneemt is deze maatregel van groot belang. Ze draagt bij aan een beter imago van een stad en zal wonen boven winkels stimuleren.’