Zwartwerk of sociale dumping aanklagen kan vanaf maandag op het langverwachte meldpunt sociale fraude. Niet anoniem, maar met je rijksregisternummer. Bedenker Bart Tommelein (Open Vld) ziet wel iets in een fiscale versie, maar dat komt er niet.
Een vol jaar heeft hij erop gezweet, de staatssecretaris voor de bestrijding van de Sociale Fraude, maar eindelijk is zijn aangekondigde meldpunt klaar. Vanaf maandag kan iedereen op de website ‘www.meldpuntsocialefraude.belgie.be’ terecht met tips over zwartwerk, sociale dumping, domiciliefraude en geknoei met uitkeringen. De voorbereiding sleepte zolang aan vanwege de gespannen verhouding tussen de bescherming van de klager en de aangeklaagde.
Zware misdrijven
“In tegenstelling tot eerdere berichten wordt het absoluut geen anonieme kliklijn”, zegt Tommelein. “De ambitie is om tips te verzamelen over zware misdrijven: georganiseerde sociale dumping of grootschalig zwartwerk. Iemand die zijn ex of buur aangeeft omdat die een klusje in het zwart verricht: dat is niet meteen onze prioriteit. Wie melding wil doen van een feit, moet op de website enkele verplichte velden invullen: naam, mailadres, rijksregisternummer of bedrijfsnummer. Wie een valse naam gebruikt of een lasterlijke klacht indient, moet beseffen dat hij kan worden vervolgd. Hiermee ga ik in op de kritiek van de Liga voor de Mensenrechten”, aldus Tommelein.
Het centrale meldpunt moet vooral het indienen en verwerken van klachten makkelijker maken. Wie nu iets aan te geven heeft, moet een keuze maken uit een rist diensten: de sociale inspectie, de RVA, het RIZIV, de pensioendienst, de RSZ, enzovoort. Via al die kanalen komen jaarlijks 13.000 meldingen binnen, in allerlei vormen. Heel populair blijven vooral de anonieme, handgeschreven brieven. Schakelt de staatssecretaris nu niet een hele hoop nuttige klachten uit door te kiezen voor een digitaal meldpunt met identificatieplicht? Tommelein: “Ik ben daar niet van overtuigd. Klagers moeten zich kenbaar maken bij de Sociale Inspectiedienst SIOD die het meldpunt beheert, maar hun identiteit wordt wel beschermd. Ook als hun klacht tot een rechtszaak leidt, zal hun naam niet in het dossier voorkomen. Dat garandeer ik. Belangrijk bovendien is dat naast particulieren en bedrijven ook vakbonden, werkgeversfederaties en consumentenorganisaties klachten kunnen indienen. Wie bang is om zijn naam prijs te geven, kan via zo’n organisatie gaan. Ook gemeentebesturen roep ik op mee te werken. Als er aannemers zijn die voor openbare werken onrealistisch lage prijzen aanbieden, moeten ze dat melden.”
Fiscale uitbreiding
Rest de vraag waarom er nu wel een meldpunt voor sociale fraude is, maar niet voor fiscale fraude. Nochtans zijn de twee vaak verbonden. Tommelein: “Het is niet mijn bevoegdheid, maar persoonlijk ben ik daar wel voorstander van. Als het meldpunt voor sociale fraude zijn nut bewijst, kan het overigens vrij snel uitgebreid worden naar fiscale of economische fraude. Daarvoor heb ik ook al de URL ‘www.meldpunteerlijkeconcurrentie.belgie.be’ geregistreerd.”
Voorlopig lijkt het echter bij een persoonlijk standpunt te blijven. Minister van Fiscale Fraudebestrijding Johan Van Overtveldt (N-VA) ziet er geen meerwaarde in. “Fiscale fraude is veel minder tastbaar dan sociale fraude. Het gaat meestal om complexe constructies die voor de buitenwereld niet zichtbaar zijn.
Er zijn betere instrumenten om die fraude gericht aan te pakken, zoals het kruisen van databanken.” Van Overtveldt benadrukt ook dat er bij de BBI 100 extra personeelsleden zijn aangeworven en dat er sinds dit jaar een speciale cel is voor de controle van grote ondernemingen.
DIETER DUJARDIN