Op zaterdag 18 november 2023 werden de eerste struikelstenen geplaatst ter herdenking van 7 Oostendse Joodse leerlingen. Zo wil de stad, samen met Oostendse onderwijsgemeenschap, 7 Joodse kinderen herdenken die van onze schoolbanken werden geplukt en niet veel later werden vermoord in Auschwitz.
Ter hoogte van het Koninklijk Atheneum Athena, aan de Leon Spilliaertstraat werden vandaag 7 struikelstenen onthuld. Met de stenen wil de stad, samen met de Oostendse onderwijsgemeenschap, 7 Joodse leerlingen herdenken die van onze schoolbanken werden geplukt en niet veel later in Auschwitz werden vermoord. Het Koninklijk Atheneum Athena speelt al jaren een voortrekkersrol in de herinneringseducatie van de oorlogsgeschiedenis.
Zeven struikelstenen in Oostende
Zes tieners kregen een struikelsteen: Joachim Speier-Hollstein, Regina Szpiro, Henriette Szpiro, Albert Schindler, Hermann Schindler en Simone Schendorf. Voor de zevende leerling, lsidoor Spziro gaat het over een ‘struikeldrempel’. Hij kon zich niet meer inschrijven in het atheneum, door de verordening van de Duitse bezetter die stelde dat Joodse kinderen vanaf het schooljaar 1942-1943 niet meer toegelaten waren tot officiële scholen. “De struikeldrempel symboliseert het recht op onderwijs voor alle kinderen in oorlogssituaties. Niet alleen toen, maar in het bijzonder in deze tijden,” aldus auteur en leerkracht Kathelijn Vervarcke.
Stad Oostende gaf eerder al aan actie te willen ondernemen om de gruwel van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. En die komt er nu. De onthulling van de struikelstenen maakt deel uit van een groter project met een podcast en de theaterwandeling ‘Sporen van Spiro’ van Kathelijn Vervarcke, leerkracht aan het Atheneum en auteur van verschillende boeken, onder andere over de oorlog. In die theaterwandeling (van 8 tot en met 12 mei 2024) krijg je een beeld van het leven van de Joodse leerlingen, hoe hun uitsluiting een leegte naliet in de vriendenkring. Je maakt ook kennis met twee dappere verzetsstrijders: Honoré Houvenaghel en Emile Fryns, leerkrachten van het atheneum. Kunstschilder Emile Fryns overleefde zijn deportatie maar had het na de oorlog moeilijk om zijn leven weer op te pakken. Tot slot pakt auteur Kathelijn Vervarcke ook uit met het gelijknamige boek ‘Sporen van Spiro’ met als thema jodenvervolging en verzet in Oostende in WO2.
Project van Duitse kunstenaar
De struikelstenen of Stolpersteine zijn een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het zijn messing plaatjes, 10 x 10 cm, bevestigd op een kassei. De stenen worden geplaatst op het voetpad, voor de laatst gekende en vrijwillig gekozen woonplaats van een slachtoffer van het nazisme of voor een plaats waar de slachtoffers werkten of in ons geval school liepen.
In 1992 plaatste hij in Keulen zijn eerste struikelsteen, als blijvende herinnering aan alle slachtoffers die tijdens het naziregime werden gedeporteerd naar een dodenkamp. Vandaag zijn er bijna 100.000 struikelstenen geplaatst in bijna 2.000 Europese steden. Voortaan maakt Oostende dus ook deel uit van die lijst.