Het Laatste Nieuws – Isolde Van Den Eynde | Bijna 7 op de 10 klachten die het meldpunt sociale fraude binnenkrijgt, gaan over zwartwerk. Bevoegd staatssecretaris Bart Tommelein (Open Vld) noemt de kliklijn een succes en breidt de mogelijkheden nog uit.
Sinds 5 oktober kunnen burgers en ondernemingen zwartwerk, sociale dumping, domiciliefraude en geknoei met lonen aankaarten op www.meldpuntsocialefraude.belgie.be. Na bijna twee maanden staat de teller op 1.102 meldingen. 68,8% van die klachten gaat over zwartwerk – vooral door werknemers en werkgevers (51,4 %). Het gaat dan bijvoorbeeld over iemand met een uitkering die toch nog bijklust, een werknemer die na de uren op eigen initiatief nog wat werk verzet of een werkgever die zijn mensen (gedeeltelijk) in het zwart tewerkstelt. “De term zwartwerk is de meest bekende”, zegt Tommelein over het hoge cijfer. “Voor veel mensen is álle sociale fraude zwartwerk – ook al gaat het bijvoorbeeld over sociale dumping.”
Het meldpunt is geen anonieme kliklijn, al wordt discretie verzekerd. Wie sociale fraude meldt, is verplicht zijn naam, e-mailadres, rijksregisternummer of bedrijfsnummer in te vullen. In amper 4% van alle meldingen bleek die informatie fout te zijn. “De naam was verzonnen of kwam niet overeen met het rijksregisternummer of ondernemingsnummer”, klinkt het bij Tommelein. Zulke klachten worden niet behandeld.
De staatssecretaris noemt zijn meldpunt een succes. “We denken wel dat nog lang niet iedereen het kent. Daar moeten we nog op inzetten. We evalueren voortdurend, want niet alles is meteen perfect. Al doende leert men.” En dus krijgt het meldpunt nu al een update. Zo wordt het binnenkort mogelijk om fraude met kinderbijslag aan te geven. “Dat komt er op vraag van Famifed, het Federaal Agentschap voor de Kinderbijslag. Zij sporen de laatste jaren via het kruisen van databanken steeds vaker fraude op. Het meldpunt kan daarin een extra tool zijn.”
In vier talen
Er is nu al een Frans- en Nederlandstalige versie, volgende week lanceert Tommelein ook een Duitse en Engelse. “Opdat onze Duitstalige landgenoten en buitenlandse werknemers of bedrijven ook sociale fraude kunnen melden.” Nog nieuw: behalve burgers en ondernemingen kunnen ook organisaties – zoals vakbonden of consumentenorganisaties – binnenkort een klacht indienen. De sociale inspectie zal een lijst met organisaties opstellen. Tommelein noemt het meldpunt vooral een goed instrument voor inspecteurs. “Ze winnen heel wat tijd doordat meldingen nu veel vollediger zijn en sneller op de juiste dienst terechtkomen. Daardoor kunnen de inspectiediensten efficiënter werken.” Volgens de liberaal kan de betere aanpak van sociale fraude ook tot een mentaliteitswijziging leiden. “Sociale fraude is een misdrijf. In ons land is er nog steeds enige tolerantie en dat moet eruit. Want het verstoort de eerlijke concurrentie. Niet alleen als het gaat om zwartwerk vanuit Oost-Europa, maar ook als het gaat over fraude door burgers en ondernemingen in eigen land.”
566 Zwartwerk werknemers en werkgevers
Voorbeeld: een werkgever die personeel (deels) in het zwart tewerkstelt.
190 Zwartwerk zelfstandigen
Voorbeeld: een bouwvakker die na z’n uren bijklust zonder facturen op te maken.
277 Domiciliefraude
Voorbeeld: personen die de uitkering van een alleenstaande ontvangen maar toch samenwonen.
28 Grensoverschrijdende fraude
Voorbeeld: een buitenlandse onderneming die de markt verstoort door het personeel te weinig loon uit te betalen.
41 Schending loon- en arbeidsvoorwaarden
Voorbeeld: werkgever betaalt premies en/of vakantiegeld niet of niet correct ui